Ek sien verskille.

Het lijkt mij tijd om naar meer te kijken dan wat ik allemaal gedaan heb hier. Ik bedoel, ik snap dat het al interessant genoeg is, maar laat ik eens een ander pad inslaan. Het culturele pad. Ik heb er vast al een beetje over geschreven, maar ik wil graag een blog weiden aan een van mijn lievelingsonderwerpen: cultuur.
Wat zijn nou precies de verschillen? Wat zie ik dat werkt en wat zie ik dat ik niet vind werken? Alé, gij observeert en gij zult vinden.

Enne, ben ervan bewust dat dit allemaal is wat ík ervan vind, geen feiten, maar meningen.

Na een gezellig avondje in de bar, kwam ik erachter waar er het meeste over gefrustreerd wordt: de mensen hier doen alles langzamer. Om te beginnen loopt men hier langzamer, als je zou zeggen dat de veel chinezen snel lopen ofwel rennen, dan zou je zeggen dat de meesten hier kruipen. En ik moet zeggen, dit geeft wel een hele relaxte sfeer. Want als er iets is waar ze hier goed in zijn, is het wel relaxen. Maar dit betekend ook dat iedereen altijd overal te laat komt. En geloof mij, in Nederland zou je niet gauw laat als je in de tweede kamer zit, maar hier nemen de politici het niet zo nauw. Net als een hoop andere dingen trouwens, maar daar kom ik een andere keer wel op terug.
Met andere woorden, als ik zeg dat ze altijd en overal te laat komen, dan ben ik niet aan het overdrijven. En ze weten het zelf ook, maar ze maken zich er geen zorgen over. Gewoon een uur te laat komen, dan zal iedereen er wel zijn.

Maar als je dan eindelijk met mensen samenkomt en ergens op een terrasje zit, dan moet je nog bestellen. En niet alleen het lopen, ook het werken gaat een stuk langzamer. Om mijn stageplek voor nu even achter wegen te laten (het is tenslotte vakantie), zal ik een voorbeeld geven van een restaurant waar je alvast moet gaan zitten als je nog geen honger hebt.
Daar zit je dan, op een zonnige dag, aan het strand, met de tafelberg op de achtergrond. Met vier vrienden en een beetje honger. Je bekijkt de kaart en weet al dat je vrij snel moet bestellen, omdat het meestal wel eventjes duurt voordat het eten er is. Dus dat doe je. Vervolgens wacht je en wacht je en wacht je braaf, maar op het moment dat je een uur wacht ga je toch vragen stellen. “Oooohh, I will check in the kitchen if the order came through!”. Doorgekomen? Mag hopen van wel. Vijftien minuten later: “Oooohh, not yet.. But I will try to put it through one more time?”. Waarop je vraagt hoelang het gaat duren en als reactie krijgt: “two minutes! Two minutes! I promise!”. Oké, nou dan geven we je tien minuten en als het er dan niet is dan gaan we weg. I promise. De ober komt nog drie keer terug, zonder eten, met excuusjes.
Een half uur later staan we op, met een lege maag en een minder appreciërend gevoel tegenover het prachtige landschap om ons heen. Je kijkt elkaar aan en zegt het enige wat op zo een moment toepasselijk is: ach, we zijn in Afrika he.

En omdat je toch nergens op tijd hoeft te zijn, het morgen weer een dag is en er nergens haast bij is, maakt het uiteindelijk toch niet heel veel uit. Beetje jammer wel als je honger hebt, maar ach, dit overleef je ook wel weer. Want los van de negatieve oordelen die ik nu vestig, vind ik het rustige leventje hier eigenlijk ook weer heel prettig. Geen haast, genieten.

Dus ja, heel relaxed, maar niet erg efficiënt. Wat het langzame handelen wel veroorzaakt, is een soepelere verkeersomloop. Mensen hebben niet zoveel haast, dus laten elkaar meer voor op de weg en accepteren het ontzettend roekeloos rijden. Want meer kalmte brengt niet per se ook meer veiligheid. Er is namelijk nog een groot gevaar op de weg en dat zijn de taxi busjes, de Nederlandse fiets-toeristen in Kaapstad. Ze wringen zich overal tussen, rijden je half aan, letten totaal niet op de verkeersregels en de meeste hebben hun rijbewijs gekocht. Want dit kan hier gewoon bij de politie voor 2000 euro. Het enige wat ze wel goed kunnen is toeteren. En dat laten ze ook heel graag zien. Met andere woorden: zet de radio zo hard als je wilt, ze zorgen er zelf wel voor dat je ze hoort aankomen. Zij zijn dan ook de enige die geen voorrang geven en wél gaan toeteren als je auto afslaat op een helling. Maar ach, we zijn in Afrika he.

Ondanks dat je dit niet ziet op de weg, is de communicatie hier vaak ver te zoeken. Als er al überhaupt wordt gecommuniceerd, dan ontbreekt hier vaak een hele hoop. Er wordt zelden gesproken over wat er eigenlijk gesproken moet worden. En ik ben mij ervan bewust dat wij platte Nederlanders heel vaak té recht voor zijn raap zijn, maar kom op.. Hier is niet eens een raap te vinden.
Doordat mensen eromheen praten, komt er vaak niet veel terecht van een echt gesprek. En ik moet wel zeggen dat ik dit voor al zie op mijn stageplek. Vooral als mensen elkaar feedback moeten geven, hulp moeten vragen of afspraken moeten maken. De meeste afspraken worden gemaakt over wanneer de echte afspraak wordt gemaakt. Ja klinkt heel vaag en dat is het ook.
Bijvoorbeeld, laatst had ik een meeting met mijn manager. We zouden alle kinderen gaan bespreken zodat we volgend jaar gelijk aan de slag kunnen. Heel praktisch, als het daadwerkelijk zo zou lopen. Maar helaas. Ze kwamen beide een uur te laat en begonnen allemaal data af te spreken waarop we welk kind gingen bespreken. Vanzelfsprekend stopte ik hen vrij snel, want dat was niet de afspraak. Het heeft geen zin om afspraken te maken over afspraken, als de eerste afspraak vaak nog wordt afgezegd ook. Afspraak, afspraak, afspraak. Is toch niet praktisch jongens?
Uiteindelijk leidde ik de gehele vergadering en ben ik enorm op mijn strepen gaan staan om duidelijk te maken dat ik op dat moment de kinderen wou gaan bespreken. En dan te bedenken dat de afspraak voor deze vergadering al drie keer verplaatst was.. Ja ja, we zijn in Afrika.

Maar ja, probeer hier maar eens kritiek over te leveren. Zoiets al negatieve feedback wordt hier niet geapprecieerd. En al zeg je honderd keer dat je er bent om hen te helpen en vraagt waarbij de care workers hulp nodig hebben, ze zullen het niet toegeven en geen hulp durven te vragen. Ik vond dit heel vreemd, aangezien het zo’n community-based cultuur is, maar volgens mijn manager komt het doordat men al genoeg aan zijn hoofd heeft en je dus niet elkaar gaat lastig vallen met je eigen gezeik. Niet dat hulp vragen in mijn boekje een synoniem is van gezeik, maar hier hoor je veel gezucht als je iemand meer werk geeft of om hulp vraagt.
Laatst deed ik een observatie in een van de klassen, om te observeren welke triggers er leiden tot moeilijk gedrag. Nou, best behulpzaam zou ik zeggen. Maar toen ik vervolgens de care workers uitlegde wat ik had gezien en welke aanpassingen ik zou voorstellen, kreeg ik een hoop gezucht ervoor terug. “pfff, you make me so tired… Pffff…. I already have a burn out…. Pffff…. Next year okay??”. Alsjeblieft, dankjewel.

Diegene die je wel altijd zullen aanspreken, zijn de mannen. Wat een ontzettende flirt cultuur. En dan praat ik over de zwarte, gekleurde en de blanke. Maar ze uitten het wel allemaal op een andere manier. En nee, dit is niet racistisch, wel in hokjes stoppen, maar dit gebeurd hier de hele dag dus ik mag dit ook een keertje doen in mijn blog oke? Oke.
Dus… De blanken zullen je een shit load aan complimenten geven, waarbij je nooit weet of dit beleefdheid is of dat ze het echt menen. Hoewel, ik heb het hier laatst over gehad met een Zuid Afrikaan, die mij haarfijn uitlegde dat híj het in ieder geval wel altijd meende. En vervolgens kreeg ik allemaal complimentjes over mij heen. Maar het zijn ook schatjes hoor, vreemde schatjes, dat wel. En hoewel alle mannen (en vrouwen) elkaar hier makkelijker lijken te benaderen, zullen de zwarten en gekleurden dit het meest fanatiek. Voorbeeld, ik ging laatst naar een braai in een township, Mzoli’s, waar vooral lokale mensen komen. En overal waar je keek, overal, zag je gretige mannen oogjes tussen de dansende vrouwen. Als je vervolgens iets te lang terug keek, kwam je niet meer van deze man af. Die heeft zich gelijk een weg gebaand tussen de dansende, etende en drinkende mensen tot hij jou bereikte. En het is vervolgens niet dat je een goed gesprek met deze man hebt, nee, na je voor te stellen blijft hij tegen je aan staan tot het einde van de braai. “okay, but now we are going to eat…”, “oke”, geen beweging. Waardoor je zit te eten met een zwetende man die tegen je rug aanstaat en alle andere naderende mannen ongevraagd weg jaagt. Uiteindelijk willen ze op zulke momenten duidelijk niet dat je er nog omheen praat. Een simpele “ik wil dat je weg gaat” is het enige wat werkte.
En het is natuurlijk niet zo dat dit overal gebeurd, anders had ik mannen aan mijn voeten liggen. Maar als je uit gaat ergens waar veelal donkeren of gekleurden zijn, dan ben jij de blanke vrouw die zij willen. Ja, die mooie praatjes, daar kunnen de Nederlandse mannen nog een puntje aan zuigen.

Nou, dit zijn natuurlijk nog lang niet alle verschillen, maar wel de meeste culturele verschillen die ik zie in dit Westerse stadje. Ik zal een andere keer nog een blog schrijven over alle andere verschillen die ik vind, zoals het grote verschil tussen arm en rijk. En van de week (hopelijk) over wat ik de afgelopen maand allemaal heb gedaan en hoe mijn nieuwe buurt is.

Hoop dat alles daar super goed gaat en er een witte kerst aankomt!
Heel veel liefs!!!!!!!!!!!!!!